رفتارشناسی در کودکان | رفتاردرمانی شناختی به ارتقای سلامت روان کودک کمک میکند
بروز چالشهای روانی در صورت عدم توجه به رفتارشناسی در کودکان
کودکان ممکن است در دوره سنی خود بسیار فعال بوده و رفتارهای عجیبی داشته باشند. اما بعضی دیگر از کودکان هم هستند که در کنار این رفتارها، رفتارهایی چالشبرانگیز را از خود به نمایش میگذارند که به هیچ عنوان مناسب سن آنها نیستند. عدم توجه و درمان این اختلالات میتواند منجر به پیدایش ناسازگاریهای در سنین بزرگسالی شود. رفتارشناسی کودکان به تشخیص و درمان انواع اختلالات رفتاری در کودکان میپردازد و با توجه تاثیر فراوانی که بر روی درمان این نوع از اختلالات دارد، والدین حتی در صورت مشاهده علائم جزئی این اختلالات باید کودک خود را نزد مشاور ببرند. در این مطلب شما را با رفتارشناسی در کودکان آشنا میکنیم.
منظور از رفتارشناسی در کودکان چیست؟
درمانهای شناختی رفتاری یا CBT به صورت کلی روشهای درمانی با استفاده از صحبت کردن با بیمار است که در آن معمولا دو مرحله وجود دارد. در اولین مرحله رواندرمانگر تلاش میکند طرز فکر بیمار نسبت به خود، پیرامون و سایر افراد را متوجه شود. در دومین مرحله تلاش درمانگر بر این اساس است تا مشکلاتی را که باعث شکلگیری این اختلالات روانی در فرد شدهاند را شناسایی کند.
اصولا رفتارشناسی در کودکان به کودک کمک میکند تا به شکل دیگری فکر کرده و در نتیجه این طرز تفکر جدید، فرد با رفتارهایی سالمتر در مقابل حوادث ناخواسته برخورد داشته باشد. برخلاف سایر روشهای درمانی که رواندرمانگر به دنبال شناسایی و ریشهیابی علل رفتارهای نامناسب فرد مراجع در برابر ناملایمات و حوادث زندگی است تا به او کمک کند، در درمان شناختی-رفتاری، رواندرمانگر فقط روی مشکلات زمان حال، یعنی اینجا و اکنون و آنچه باعث ناراحتی و اضطراب در فرد بیمار شده است تکیه میکند.
ساز و کار رفتارشناسی در کودکان
به طور کلی درمانهای شناختی رفتاری بر روی تغییر افکار و احساساتی که میتواند در رفتار کودک تاثیراتی منفی داشته باشد، متمرکز است. درمانگران به کودک کمک میکنند تا از افکار و احساسات خود مطلع شود. او همچنین به کودک کمک میکند تا بفهمد که آیا ممکن است احساسات یا افکار او تحریک شده و یا غیرمنطقی باشد یا خیر. سپس در در فرایند تغییر افکار و همچنین واکنشهای عاطفی و رفتاری که همراه آنهاست، به او کمک خواهد کرد.
خوب است بدانید که رفتارشناسی در کودکان در بسیاری از موارد به صورت مستقیم با خود کودک کار میکند. اما میتواند والدین کودک را هم در بر بگیرد. برای رایجترین اختلالات در کودکان مثل اختلالات کم توجهی – بیش فعالی، اختلال افسردگی یا اضطراب و همینطور اختلالات رفتاری، رویکردهایی مثل رفتاردرمانی احتمال موفقیت بیشتری برای کاهش علائم دارند.
رفتارشناسی کودکان در چه زمینههایی تاثیرگذار است؟
به طور کلی رفتارشناسی برای کودکان میتواند در مواردی که شخص با مشکلاتی مثل ناتوانی در کنترل خشم، خود کمبینی یا حتی مشکلات جسمی مثل خستگیها و دردهای مزمن کاربرد بسیاری داشته باشد. در ادامه این بخش به شما خواهیم گفت که رفتار درمانی شناختی در چه زمینههایی به کودک شما کمک میکند.
رفتارشناسی در موارد زیر تاثیر مثبتی برای بهبود سلامت روان دارند:
- جنون
- اختلال دو قطبی
- اضطراب پس از حادثه یا PTSD
- وسواس اجباری یا OCD
- اختلال پرخوری
- افسردگی
- اختلال اضطراب
- ترس و فوبیا مانند ترس از مکانهای شلوغ، تنگنا هراسی (کلاستروفوبیا) و اختلال اضطراب اجتماعی
چه دلایلی منجر به شکلگیری اختلالات رفتاری در کودکان میشوند؟
شما پس از مشاهده هر یک از موارد ذکر شده در قسمت قبل حتما باید برای تشخیص و درمان آنها به مراکز مشاوره معتبر مراجعه کنید. این مراکز میتوانند تمامی اختلالات رفتاری در فرزند شما را تشخیص داده و با استفاده از آزمونهایی روانشناختی و همینطور مصاحبه با والدین و کودکان نوع این اختلالات را تشخیص دهند. چرا که اگر درمانگر قادر به تشخیص صحیح نوع اختلال نباشد، طبیعتا درمان اصولی هم برای آن ارائه نخواهد شد.
دلایل عمده بروز اختلالات رفتار در کودکان به شرح زیر هستند:
- فاکتورهای ژنی چند زدهای (منظور بیشتر از یک ژن است)
- عوامل عصبی
- روابط خانوادگی و مسائلی مانند دلبستگی و فرزند پروری
- تاثیرات اجتماع
- خلق و خوی نوزاد
بازه زمانی طلایی تشخیص اختلال رفتاری در رفتارشناسی کودکان
طبق تحقیقات صورت گرفته به طور تقریبی 10 تا 20 درصد از کودکان مبتلا به نوعی اختلال رفتاری، عاطفی و یا یادگیری هستند. بسیاری از این تحقیقات در دورانی که کودک به مدرسه میرود، شناسایی شدهاند. زیرا در این محدوده سنی کودکان به لحاظ جسمی، روانی و شناختی با تغییراتی اساسی دست و پنجه نرم میکنند. از همین رو رفتار آنها باید همواره زیر نظر قرار گرفته شود.
اصولا درمانگران با هدف تعیین نوع اختلال آنها که به علت مشکلات رفتاری ناشی از رشد و یا نوعی آسیب شناختی به سن کودک است، شروع به بررسی تعداد دفعات و همینطور شدت رفتار میکنند. در بزرگسالی اشخاص میتوانند درک بهتری از نیاز خود برای مراجعه به روانشناس داشته باشند.
اختلالات رفتاری در دوران بزرگسالی و کودکی متفاوت است
اما شرایط برای کودکان به گونهای دیگر است؛ در کودکان خانوادهها باید هنگامی که متوجه جزئیترین علائم اختلالات رفتاری در کودک خود شدند، برای رفع آنها کودک خود را به جلسات مشاوه بسپارند. در طول این مدت خانوادهها باید نهایت حساسیت و دقت را نسبت به رفتارهای کودک خود داشته باشند و در صورت بروز مشکلاتی غیرعای این مضووع را حتما به مشاوره کودک ارجاع بدهند. چرا که درمانگران در مواقعی که کودک سن پایینی داشته باشد، اطلاعات را از والدین در مورد کودک به دست میآورند.
رفتارشناسی در کودکان به درمان اختلالات رفتاری و عاطفی کمک میکند
چشمانداز بلندمدت درمان اختلالات رفتاری در کودکان به مشکلات رفتاری و عاطفی او بستگی دارد. به طور کلی کودک و نوجوان مبتلا به اختلال سلوک در صورت عدم درمان به موقع در خطر ابتلا به دیگر اختلالات روانی در بزرگسالی قرار خواهد گرفت. از جمله این اختلالات تهدیدکننده میتوانیم به اختلالات ضد اجتماعی، اختلالات خلقی و اضطرابی و در نهایت اختلالات سو مصرف مواد مخدر و داروهای روانگردان اشاره کنیم. مراجعه به درمانگری متخصص، برگزاری جلسات مشاوره با کودک و خانواده و ارزیابی پرسشنامهها و یا چک لیستهای تکمیل شده توسط والدین کودک از جمله راهکارهای درمانی اخلالات رفتاری و شخصیتی کودکان به شمار میآیند.
دیدگاهتان را بنویسید